Oznaczenia oleju silnikowego

Oleje silnikowe to produkty, które charakteryzuje szereg parametrów. W efekcie wielu kierowców ma problem z wyborem najlepszego preparatu dla jednostki napędowej w swoim aucie. Dlatego przygotowaliśmy krótką ściągawkę, w której omawiamy oznaczenia występujące na olejach silnikowych.

Jakie są rodzaje olejów silnikowych?

Oleje silnikowe to produkty o bardzo zróżnicowanej specyfikacji. Podstawowy podział definiuje trzy rodzaje:

• Olej mineralny

W czasie produkcji oleju mineralnego podstawowym procesem jest destylacja ropy naftowej. Nie towarzyszą jej żadne syntezy chemiczne. W efekcie powstaje olej, który cechuje się ograniczonymi parametrami ochrony zwłaszcza w niskich temperaturach. To w prosty sposób przekłada się na niską cenę. Olej mineralny najlepiej stosować w mało wysilonych jednostkach. Produkt nie zawiera żadnych dodatków. To wyraźnie skraca jego żywotność.

• Olej syntetyczny

Cechą charakterystyczną oleju syntetycznego jest synteza chemiczna. W jej wyniku powstaje baza olejowa, która jest urozmaicana za pomocą licznych dodatków. Mają one poprawić parametry użytkowe oleju, a w efekcie zredukować tarcie oraz zmniejszyć zużycie paliwa. Olej syntetyczny sprawdza się w bardzo zróżnicowanych warunkach. Specjaliści polecają go do nowoczesnych jednostek napędowych. Przede wszystkim ze względu na maksymalny poziom ochrony przed awariami. Olej syntetyczny wykazuje dłuższą żywotność od produktu mineralnego. Dlatego też nie wymaga tak częstej wymiany.

• Olej półsyntetyczny

Olej półsyntetyczny stanowi pewien rodzaj kompromisu pomiędzy opisanymi wcześniej produktami. Powstaje na bazie syntetycznej, przez co wykazuje lepsze parametry ochronne. Olej półsyntetyczny najlepiej sprawdza się w jednostkach napędowych z wtryskiem wielopunktowym.

Czym jest lepkość oleju silnikowego?

Lepkość to parametr warunkujący zachowanie oleju w skrajnych warunkach termicznych. W ujemnych temperaturach gęstnieje, a pod wpływem wysokich staje się bardziej wodnisty. Wybierając olej, powinieneś postawić na optymalny stosunek lepkości letniej do zimowej. Jak to zrobić?

Klasa lepkości oleju jest definiowana według normy SAE i zapisywana w formie dwóch liczb. Pierwsza z nich (wyrażona literą W) przyjmuje wartości cyfr z przedziału 0-25. Oznacza klasę lepkości zimowej. Im niższa wartość, tym mniejsza minimalna temperatura pozwalająca na bezpieczny rozruch silnika. Poszczególne klasy lepkości zimowej odpowiadają konkretnym wartościom temperatury minimalnej:

• 0W do -35 stopni,
• 5W do -30 stopni,
• 10W do -25 stopni,
• 15W do -20 stopni,
• 20W do -15 stopni,
• 25W do -10 stopni.

Wartość lepkości zimowej różni się w zależności od rodzaju oleju. Produkty opisane parametrem 15W to zazwyczaj oleje mineralne. W przedziale 0W-10W dostępne są najczęściej oleje syntetyczne. Pamiętaj, że podczas wyboru nie możesz kierować się wyłącznie jednym parametrem. Musisz wziąć pod uwagę kilka cech danego produktu.

Druga cyfra oznacza klasę lepkości letniej. Zawiera się w przedziale 20-60. Im większa wartość, tym wyższa wytrzymałość oleju w zakresie 100-150 stopni. Poszczególne klasy lepkości letniej prezentują się tak:

• 10 do 100 stopni,
• 20 do 110 stopni,
• 30 do 120 stopni,
• 40 do 130 stopni,
• 50 do 140 stopni,
• 60 do 150 stopni.

Im mniejsza lepkość oleju, tym niższe opory. Wraz ze wzrostem wartości tego parametru rośnie poziom ochrony silnika. Olej o mniejszej lepkości będzie lepszym wyborem dla ciasno spasowanych jednostek napędowych. Większa wartość tego parametru sprawdzi się za to w starszych i bardziej wysilonych motorach.

Nigdy nie stosuj oleju z wyższym indeksem lepkości od zalecanej przez producenta. Może to wpłynąć na zwiększone zużycie przy rozruchu silnika.

Pamiętaj, że klasy lepkości odnoszą się do roboczej temperatury pracy, a nie otoczenia. W kontekście warunków pogodowych bardzo ważna jest wartość zimowa. To ona decyduje o możliwości rozruchu silnika przy oleju wyziębionym do temperatury otoczenia.

Chcesz dowiedzieć się, jaki olej będzie najlepszy do auta benzynowego lub do diesla? Przeczytaj artykuł o tym, jak wybrać olej silnikowy?

Jaka jest klasyfikacja olejów silnikowych?

Jeżeli wybrałeś już rodzaj oleju silnikowego, to czas teraz przyjrzeć się tzw. znakom klasyfikacyjnym. Określają one przeznaczenie oraz parametry poszczególnych produktów. Każda kategoria dzieli się na kilka mniejszych typów, które sprawdzają się w ściśle określonych warunkach.

Przygotowaniem klasyfikacji zajmują się organizacje:

• ACEA – Stowarzyszenie Konstruktorów Samochodowych,
• API – Amerykański Instytut Naftowy.

Poza wymienionymi normami funkcjonują również klasyfikacje wprowadzone przez najbardziej znane koncerny jak Ford, Mercedes, BMW, Opel, Volkswagen, Citroen czy Renault. Producenci grupują poszczególne oleje pod względem lepkości oraz częstotliwości wymiany. Część koncernów podaje dokładne parametry dotyczące konkretnego modelu auta.

Jakie oznaczenia oleju silnikowego występują w klasyfikacji ACEA?

ACEA wyróżnia pięć klas olejów przeznaczonych do silników benzynowych:

• Klasa A1/B1 to budżetowe produkty o najsłabszych parametrach, które stosuje się do starszych jednostek benzynowych i Diesla. Charakteryzują się niskim współczynnikiem tarcia oraz niską lepkością.
• Klasa A3/B3 to oleje wybierane najczęściej, które sprawdzają się nie tylko w przypadku standardowych aut, ale także pojazdów o charakterystyce sportowej. Stosowane do silników benzynowych oraz Diesla, które są eksploatowane w trudnych warunkach i przy wydłużonym okresie między wymianami. Mają stały wskaźnik lepkości oraz wysokie parametry.
• Klasa A3/B4 to produkty przeznaczone do nowoczesnych silników benzynowych i wysokoprężnych z wtryskiem bezpośrednim. Mają stały wskaźnik lepkości oraz wysokie parametry. Mogą stanowić zastępstwo dla klasy A3/B3.
• Klasa A5/B5 to oleje do silników benzynowych oraz Diesla o wydłużonym okresie pomiędzy wymianami. Przeznaczone do jednostek napędowych wykorzystujących preparaty o niskim współczynniku tarcia oraz małej lepkości (HTHS 2,9 – 3,5 mPas). Produkty te mają wysokie parametry i stały wskaźnik lepkości.

Dodatkowo ACEA wprowadziła podział olejów „low saps”. Są to produkty niskopopiołowe do silników benzynowych oraz Diesla. Używane w autach przystosowanych do nowych norm czystości spalin.

• Acea C1 do jednostek benzynowych i wysokoprężnych z filtrem DPF lub katalizatorem, w których wymagane jest stosowanie olejów SAPS o niskim współczynniku tarcia i niskiej lepkości (HTHS wyższej niż 2,9 mPas). Produkty te mają stały wskaźnik lepkości i wysokie parametry. Wydłużają żywotność filtra DPF oraz katalizatora, a także oszczędzają paliwo.
• Acea C2 do silników benzynowych i Diesla wyposażonych w filtr DPF lub katalizator, które wymagającą olejów o niskiej lepkości (HTHS wyższej niż 2,9 mPas) i niskim współczynniku tarcia. Produkty te zmniejszają spalanie i wydłużają żywotność silnika.
• Acea C3 do silników benzynowych i wysokoprężnych wyposażonych w katalizator lub filtr DPF. Stosowane w jednostkach, które nie wymagają olejów o określonej lepkości HTHS.
• Acea C4 do silników benzynowych i Diesla wyposażonych w katalizator lub filtr DPF, które wymagają stosowania olejów o lepkości HTHS 3,5 mPas. Wydłużają żywotność elementów silnika.

Jakie oznaczenia oleju silnikowego występują w klasyfikacji API?

W klasyfikacji API oleje do silników benzynowych są oznaczone dwuliterowym symbolem, zaczynającym się od litery S:

• SG - przeznaczone do samochodów produkowanych przed 1993 rokiem. Gwarantujące dobrą odporność na ścieranie oraz wysoki poziom ochrony przed zanieczyszczeniem.
• SH - przeznaczone do aut produkowanych przed 1996 rokiem. Mają parametry zbliżone do klasy SG.
• SJ - o niższej zawartości fosforu oraz mniejszym parowaniu. Przeznaczone do samochodów wyprodukowanych przed 2001 rokiem.
• SL - do aut sprzed 2004 roku. Ograniczają powstawanie osadów podczas pracy silnika w wysokich temperaturach.
• SM - zapobiegające osadzaniu się zanieczyszczeń, wykazujące odporność na utlenianie oraz dużą wydajność smarowania w niższych temperaturach.
• SN – wprowadzone w 2010 roku. Zapewniają maksymalną ochronę turbosprężarki oraz tłoków w wysokiej temperaturze, a także ograniczają wytrącanie się osadów i redukują zużycie paliwa.

W ramach API wyróżnia się następujące klasy jakości olejów do silników Diesla:

• CC – dedykowane do lekkich silników wysokoprężnych. Ograniczają zbieranie się zanieczyszczeń wytwarzanych podczas pracy silnika w wysokiej temperaturze.
• CD – przeznaczone do intensywnie eksploatowanych czterosuwów Diesla. Zapobiegają ścieraniu i zbieraniu się osadów.
• CD-II – do dwusuwowych silników Diesla.
• CE – do jednostek napędowych w pojazdach niższych klas, które pracują przy dużym obciążeniu.
• CF-4 – produkty o parametrach wyższych od normy CE pod kątem zużycia i zanieczyszczenia tłoków.
• CF-2 – do dwusuwowych silników wysokoprężnych (stosowane zamiast olejów CD-II).
• CF – do silników zasilanych słabej jakości paliwem.
• CG-4 – do silników o niskim poziomie emisji spalin (zamiast klasy CD, CE i CF-4). Ta klasa spełnia wymogi emisji spalin z roku 1994.
• CH-4 – do amerykańskich aut z silnikiem Diesla, które emitują niewielką ilość toksycznych spalin (zgodna z wymogami dotyczącymi emisji spalin z roku 1998). Można stosować ją zamiast klasy CD, CE, CF-4 i CG-4. Została wprowadzona w 1998 roku.
• CI-4 – do jednostek generujących niewielkie ilości spalin, a zwłaszcza do silników z układem recyrkulacji spalin EGR (zgodna z wymogami emisji spalin z roku 2004). Można stosować ją zamiast klasy CD, CE, CF-4, CG-4 i CH-4. Została wprowadzona w 2002 roku.
• CJ-4 – do motorów Diesla o zwiększonej czystości spalin z filtrem cząstek stałych DPF lub układem EGR (zamiast klasy CI-4). Wprowadzona w roku 2006.

Pamiętaj, żeby podczas wyboru oleju przestrzegać zaleceń producenta Twojego samochodu. Dzięki temu nie stracisz gwarancji i zapewnisz optymalne warunki pracy dla jednostki napędowej.

W osobnym artykule wyjaśniamy, jak wymieniać olej silnikowy w samochodzie?