Pasek klinowy w samochodzie - do czego służy i jakie są objawy jego zużycia?

Pasek klinowy montuje się w autach z silnikiem benzynowym oraz wysokoprężnym. Jego konstrukcja jest bardzo prosta. Pasek ma trapezowy przekrój. Składa się z trzech warstw:

• warstwa nośna zbudowana ze stalowych i wzmocnionych linek odpornych na działanie siły,
• warstwa podatna złożona głównie z gumy,
• warstwa tkaninowo-gumowa okalająca pasek i owinięta taśmą płócienną lub korbową.

Wbrew domysłom wielu kierowców pasek klinowy nie składa się wyłącznie z gumy. Zastosowanie wymienionych elementów konstrukcji zapewnia trwałość, giętkość, przyczepność oraz odporność na rozciąganie. To bardzo istotne pod kątem zadań, jakie spełnia pasek klinowy. Jego prawidłowa praca wymaga ciągłej przyczepności do innych części w pojeździe.

W starszych samochodach wykorzystywany jest pasek wieloklinowy, który pracuje bocznymi krawędziami. Jego prawidłowe funkcjonowanie zależ zatem od ich stanu. W momencie zużycia należy wymienić go na nowy. Nowe auta są wyposażone w pasek wielorowkowy, który całą powierzchnią przylega do kół pasowych. Dzięki temu jego praca jest cicha i efektywna.

Do czego służy pasek klinowy?

Pasek klinowy służy do napędzania. Umożliwia prawidłowe działanie wielu elementów w pojeździe. Jego zerwanie najczęściej powoduje unieruchomienie samochodu, ponieważ to właśnie pasek przekazuje energię wytworzoną przez silnik do innych układów.

Pasek klinowy we współczesnych pojazdach spełnia wiele funkcji. W starszych autach przeważnie napędzał jedynie alternator. Nowoczesne samochody wykorzystują ten element w wielu układach jak:

• Alternator

To element zasilający układ zapłonowy, rozrusznik, oświetlenie, komputer silnika, czujniki elektroniczne i elementy wyposażenia kabiny pojazdu.

• Pompa wspomagania hydraulicznego układu kierowniczego

Pasek klinowy umożliwia przeniesienie napędu z silnika, co zapewnia optymalną wartość ciśnienia płynu w układzie wspomagania.

• Pompa cieczy chłodzącej

Pasek napędza pompę, dzięki której ciecz krąży po wszystkich elementach układu chłodzenia.

• Kompresor układu klimatyzacji

Pasek wielorowkowy napędza sprężarkę. Jest ona najważniejszym elementem układu klimatyzacji, ponieważ odpowiada za schładzanie kabiny pojazdu.

Pasek klinowy porusza się po rolkach, w które wyposażony jest osprzęt silnika. Doprowadza on moment obrotowy generowany przez jednostkę napędową. Za wprawienie paska w ruch odpowiada koło pasowe. Do niego dociera moc generowana przez silnik.

We współczesnych pojazdach wykorzystuje się napęd serpentynowy. Działa w nim jeden pasek, który napędza kilka układów.

Jakie są przyczyny awarii paska osprzętu?

Najczęstsze przyczyny usterki to:

• Nieprawidłowe ustawienie kół pasowych

To najczęstsza przyczyna awarii oraz generowania nadmiernego hałasu przez pasek klinowy. Obecnie podczas wymiany paska zakłada się także nowe koła pasowe. Czasem wskutek błędu lub małego doświadczenia mechanika koło pasowe zostanie założone w sposób nieprawidłowy. W praktyce oznacza to ustawienie jednego lub kilku kół pod skosem oraz ustawienie kół w osi, w jednej płaszczyźnie. Te sytuacje powodują ścieranie się zewnętrznych krawędzi paska i zrywanie fragmentów zewnętrznych klinów. W ekstremalnym przypadku może dojść do ześlizgnięcia się fragmentu paska z koła. Wtedy jeden lub więcej klinów oddziela się. W takiej sytuacji należy wymienić pasek na nowy i sprawdzić, na którym kole nie pracuje.

• Obecność ciała obcego w napędzie

Zazwyczaj jest to kamyk lub drobina pochodząca z komory silnika. Ciało obce, które dostanie się pomiędzy pasek i koło, szybko prowadzi do jego uszkodzenia. W efekcie dochodzi do nierównomiernego pozrywania klinów. Zdarza się również, że ciało obce utknie w jednym z kół. Dlatego należy je dokładnie przejrzeć, oczyścić a w razie potrzeby wymienić. W koło może też powbijać się drobny piasek. Taka sytuacja kwalifikuje element do wymiany lub co najmniej dokładnego oczyszczenia. W skrajnych sytuacjach ciało obce może spowodować zerwanie paska.

• Zanieczyszczenie olejem

Pasek zabrudzony olejem traci wytrzymałość i zdolność do przenoszenia napędu. W dłuższej perspektywie może się także zerwać. Przyczyną jest najczęściej wyciek oleju w okolicy napędu osprzętu. Zabrudzony pasek należy wymienić. Koła pasowe można zdemontować, dokładnie wyczyścić i odtłuścić powierzchnię roboczą.

• Uszkodzenie powierzchni roboczej

Na powierzchni klinowej występuje kilka rodzajów uszkodzeń. Nieprawidłowy dobór paska prowadzi do oderwania fragmentów klinów na całej długości i szerokości. Kolejnym objawem są mikropęknięcia poprzeczne na klinach. W silnikach Diesla często występuje tzw. pilling powierzchni roboczej. Pasek zużywa się równomiernie. Jego powierzchnia ściera się, a w rowkach pozostają fragmenty gumy. Przyczyną może być błąd podczas montażu, niska jakość paska oraz złe ustawienie lub zużycie kół.

• Uszkodzenie powierzchni zewnętrznej

Najczęstszym powodem wyraźnego zużycia zewnętrznej strony paska jest ocieranie powierzchni roboczej o jakiś element. Może to być wynikiem zbyt słabego napięcia paska. Błyszcząca powierzchnia zewnętrzna jest pierwszym objawem takiej sytuacji. Po dłuższym czasie uwidaczniają się włókna struktury paska.

Jakie są objawy zużycia lub awarii paska klinowego?

Oto typowe objawy awarii paska w samochodzie:

• Piszczenie

To oznaka poważnego wyeksploatowania paska. Piski oznaczają nadmierne rozciągnięcie elementu lub zbyt małe napięcie z powodu uszkodzenia łożysk.

• Stukanie i ocieranie

Powodem jest najczęściej obecność ciała obcego jak kamyk wyrzucony spod kół.

• Szumy

Pojawiają się przeważnie z powodu uszkodzenia kółek alternatora lub rolek prowadzących. Powstają zbyt duże naprężenia, które przyspieszają zużycie paska.

• Metaliczny szum

Jego natężenie rośnie wraz ze wzrostem prędkości obrotowej silnika. Oznacza to ślizganie się paska. Może ono prowadzić do zużycia kół pasowych lub zanieczyszczenia olejem.

Wyeksploatowany element wykazuje gorsze właściwości tarcia. Są one szczególnie zauważalne zimą oraz w porze deszczowej. Powstaje luz między paskiem a kołem, który objawia się piskiem. Jeśli sam pasek jest zniszczony, to piszczenie potęguje się ze wzrostem obciążenia alternatora. Mocno zużyty pasek piszczy już praktycznie cały czas.

Pamiętaj, że pisk dobiegający spod maski samochodu wcale nie musi świadczyć o zużyciu paska. Powodem może być nieprawidłowy montaż tego elementu lub wyeksploatowanie koła pasowego napędzanej części.

Jak sprawdzić napęd pod kątem hałasu? Najłatwiej rozpylić wodę na pasek za pomocą rozpylacza. Pamiętaj, aby zachować bezpieczną odległość od alternatora. Jeżeli po rozpyleniu hałas na chwilę się zmniejszy, to najczęściej przyczyną tego objawu są koła pasowe. Może to być złe ustawienie lub zużycie ich powierzchni roboczej. Jeżeli natężenie hałasu nie spadnie lub zwiększy się, to oznacza złe napięcie paska.

Jak często wymieniać pasek klinowy?

Nie ma jednej złotej zasady, której powinieneś przestrzegać przy planowaniu wymiany paska klinowego. Wszystko zależy od jakości samego produktu. Dlatego:

• Pasek klinowy renomowanej firmy może służyć bezawaryjnie nawet 3-5 lat (60 000 km).
• Najtańszy pasek klinowy dobrze jest wymienić już po 2-3 latach użytkowania.

Nie trzymaj się jednak tych wskazówek zbyt kurczowo. Najważniejsze jest obserwowanie stanu paska i systematyczna weryfikacja. Jeśli zauważysz ślady uszkodzenia tego elementu jak pęknięcia na powierzchni czy charakterystyczny hałas podczas pracy, to bezwzględnie powinieneś wymienić pasek na nowy.

Pasek klinowy odpowiada za funkcjonowanie wielu układów we współczesnych samochodach. Dlatego powinieneś systematycznie kontrolować jego stan i wymieniać element na nowy. W każdej chwili możesz umówić się na wizytę w wybranym serwisie Euromaster i zweryfikować stopień zużycia tego elementu w pojeździe.